Przegląd norm i wymagań dotyczących zabezpieczeń przeciwpożarowych w instalacjach fotowoltaicznych

Wytyczne dotyczące ochrony przed pożarem w instalacjach fotowoltaicznych to coraz częstsze zmartwienie potencjalnych zainteresowanych. Niepotrzebnie, ponieważ wystarczy zadbać o odpowiednią ochronę przeciwpożarową oraz przeciwprzepięciową. W tym artykule przedstawimy kluczowe normy techniczne, wytyczne oraz praktyki, które pomogą zapewnić najwyższy poziom bezpieczeństwa instalacji fotowoltaicznych.

Ochrona przeciwpożarowa w instalacjach PV to nie tylko standardowa procedura, ale konieczność. Systemy fotowoltaiczne są narażone na przepięcia i inne zagrożenia wynikające z czynników atmosferycznych oraz obciążeń. Przepięcia w instalacjach fotowoltaicznych mogą prowadzić do pożaru, zwłaszcza w instalacjach przemysłowych, gdzie systemy są duże, a napięcie wyższe. Dlatego, aby zwiększyć bezpieczeństwo i wydłużyć żywotność instalacji PV, zalecane jest stosowanie odpowiednich zabezpieczeń i przestrzeganie wytycznych norm.

W Polsce bezpieczeństwo pożarowe instalacji fotowoltaicznych jest regulowane przepisami Prawa budowlanego, które po nowelizacji z 19 września 2020 roku wymagają, aby instalacje o mocy powyżej 6,5 kW były uzgadniane z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych. Dodatkowo instalacje te należy zgłaszać do lokalnej komendy Państwowej Straży Pożarnej. Dzięki temu strażacy mają wiedzę o instalacjach fotowoltaicznych na danym obiekcie, co umożliwia im skuteczniejsze działania w przypadku pożaru. Dla instalacji mniejszych niż 6,5 kW takie uzgodnienia nie są obowiązkowe, jednak warto rozważyć konsultację z ekspertem ds. bezpieczeństwa pożarowego.

Przestrzeganie norm technicznych jest niezbędne do zapewnienia, że instalacje fotowoltaiczne są bezpieczne i wydajne. Oto niektóre z najważniejszych norm dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz przepięciowej w systemach PV:

1. PN-EN 62446-1:2016 – Dokumentacja, testowanie i bezpieczeństwo systemów PV

Norma PN-EN 62446-1 jest niezbędna dla utrzymania bezpieczeństwa instalacji PV. Określa wymagania dotyczące dokumentacji, testowania oraz przeglądów systemów PV, co pomaga:

• Zapewnić, że system fotowoltaiczny jest prawidłowo zamontowany i działa zgodnie z przepisami.
• Minimalizować ryzyko zwarć lub uszkodzeń przewodów, co mogłoby prowadzić do pożaru.
• Ustalić harmonogram regularnych przeglądów instalacji fotowoltaicznych, co pozwala wykryć potencjalne problemy jeszcze przed ich wystąpieniem.

2. PN-EN 60364-7-712 – Instalacje elektryczne w systemach fotowoltaicznych

PN-EN 60364-7-712 to kluczowa norma dla instalacji elektrycznych w systemach PV. Nakłada obowiązek stosowania wyłączników i ochronników przeciwprzepięciowych, a także uwzględnia następujące kwestie:

• Wymaga stosowania kabli o odpowiedniej reakcji na ogień, co ogranicza ryzyko rozprzestrzeniania się płomieni.
• Zawiera zalecenia dotyczące lokalizacji przewodów, by minimalizować ryzyko uszkodzeń i przegrzania.
• Zaleca montaż wyłączników, które umożliwiają szybkie odłączenie zasilania w sytuacji awaryjnej, co jest szczególnie istotne dla ochrony przeciwpożarowej instalacji fotowoltaicznych.

3. PN-EN 50539-11 – Ochrona przeciwprzepięciowa w instalacjach PV

Norma PN-EN 50539-11 dotyczy ochrony przed przepięciami, które mogą uszkodzić elementy instalacji PV i przyczynić się do wywołania pożaru. Zaleca:

• Instalację ochronników przepięciowych (SPD) o klasie odpowiedniej do danego systemu PV.
• Uziemienie instalacji PV, co pozwala bezpiecznie rozproszyć nagłe wzrosty napięcia, chroniąc zarówno instalację, jak i obiekt.

4. ISO 61853 – Ocena wydajności i odporności instalacji fotowoltaicznych

ISO 61853 określa wytyczne dotyczące odporności na różne warunki środowiskowe. Chroni instalację przed działaniem skrajnych temperatur i wilgotności, co może zapobiegać pożarom wynikającym z przegrzania. Norma ta jest przydatna dla instalacji na dachach, gdzie ryzyko przegrzewania jest wysokie.

5. UL 1703 – Amerykańska norma dotycząca odporności ogniowej modułów PV

Choć UL 1703 nie jest obowiązującą normą w Europie, jest popularnym standardem międzynarodowym. Zakłada, że moduły PV muszą być wykonane z materiałów o odpowiedniej klasie odporności ogniowej. Norma ta:

• Chroni panele przed zapłonem w wyniku wysokiej temperatury.
• Stanowi dodatkowe zabezpieczenie w przypadku pożaru na dachu budynku.

Przy projektowaniu instalacji fotowoltaicznej w obiektach przemysłowych szczególną uwagę należy zwrócić na wymagania ochrony przeciwpożarowej. Obiekty przemysłowe są z natury bardziej narażone na wystąpienie pożaru, dlatego stosowanie ochrony przeciwpożarowej w instalacjach PV to obowiązek. Zgodnie z wytycznymi:

• Przewody muszą być odpowiednio izolowane i rozmieszczone z zachowaniem bezpiecznych odległości od elementów konstrukcyjnych.
• Panele powinny być wykonane z materiałów odpornych na ogień.
• W przypadku dużych instalacji przemysłowych zaleca się zastosowanie systemu monitorowania przepływu energii, który pozwala na wczesne wykrywanie nieprawidłowości.

Bezpieczeństwo instalacji fotowoltaicznej można poprawić, stosując się do wymagań norm oraz przestrzegając zaleceń producentów. Oto kilka praktycznych wskazówek:

• Regularnie sprawdzaj stan przewodów i połączeń.
• Instaluj ochronniki przeciwprzepięciowe i wyłączniki bezpieczeństwa.
• Upewnij się, że cała instalacja jest uziemiona i zabezpieczona przed przepięciami.
• Stosuj się do zaleceń norm dotyczących instalacji PV, aby minimalizować ryzyko pożaru.

Wytyczne dotyczące ochrony przed pożarem w instalacjach fotowoltaicznych są nieodzownym elementem ich bezpiecznego użytkowania. Przestrzeganie norm takich jak PN-EN 62446-1, PN-EN 60364-7-712, PN-EN 50539-11 i ISO 61853, a także stosowanie międzynarodowych standardów, jak UL 1703, pozwala zminimalizować ryzyko pożaru oraz zapewnić długotrwałą i bezpieczną pracę systemu. Normy te gwarantują zgodność instalacji z przepisami, a ich przestrzeganie jest gwarancją bezpiecznego i efektywnego działania instalacji PV w obiektach przemysłowych i mieszkalnych. Jako hurtownia fotowoltaiczna dostarczamy naszym klientom zabezpieczenia elektryczne najlepszej jakości.